Sudoku reviews
An update of the Sudoku reviews – October 2016 (in Dutch).
back to news overviewOene van Geel – Sudoku
Altviolist Oene van Geel bracht onlangs zijn eerste soloproject ‘Sudoku’ uit. Een productie, waar hij ook in zeven van de twaalf stukken samenwerkt met een keur van musici zoals basgitarist Mark Haanstra, harpiste Miriam Overlach, basklarinettist Oguz Büyükberber en pianist Matteo Zuiderwijk.
Het album – opgenomen in de loop van 2015 – heeft het formaat van een ouderwetse EP en bevat een cd en een vinyl-single, met alternatieve versies van de stukken ‘Theotuma’ en ‘Seven Riffs’. De uitgave roept meteen een sympathiek retro-gevoel op en is een echt hebbedingetje voor de verzamelaar.
Van Geel zijn solostukken vormen knutselwerkjes, waarbij hij meerdere lagen over elkaar heen legt, met een divers instrumentarium: altviool, vijfsnarige viool, cajón en percussie. Als effect gebruikt hij zo nu en dan de octaver, een apparaat dat furore maakte in de popmuziek. Hij gebruikt zijn instrument niet alleen melodisch maar ook voor klanktapijten, die vaak tegen het atonale aanzitten.
Van Geel is een muzikaal avonturier van de eerste orde. Hij laat zijn altviool zingen, krassen en gieren dat het een lieve lust is. Het gevaar bij dit soort experimenten is dat de muziek te veel naar binnen gekeerd is, maar de topmusici waarmee hij zich omringt zorgen ervoor dat Van Geel als musicus echt uit zijn hok komt. Het repertoire varieert van kamermuziek tot soundscapes en van Balkan-ritmes tot Indiase toonreeksen en improvisaties. De muziek is gericht op essentiële boodschappen, wordt nooit langdradig en veel stukken zijn aan de korte kant: zo rond de drie á vier minuten.
Buitengewoon teer klinkt de altviool – zoals de titel al suggereert – in ‘Dew Drops on a Spider’s Web’ en smerig op ‘Theotuma’. Van Geel is een man van contrasten: lyriek en hardrock gaan naadloos in elkaar over. Een prachtige afsluiting van de cd vormt ‘Sculptures’, een duet met pianist Matteo Mijderwijk dat zich ontwikkelt tot een prachtig klankmozaïek.
‘Sudoko’ vormt een van de meest intelligente en zorgvuldig geproduceerde uitgaves van de Nederlandse improvisatiemuziek van het afgelopen jaar. Je hoort een fenomenaal kunstenaar – met zijn muzikale vrienden – aan het werk in zijn repetitieruimte. En wat is er mooier dan dat je als liefhebber mag meeluisteren.
door Cyriel Pluimakers, Jazzenzo, 6 oktober 2016
Sudoku
In 2013 won Oene van Geel (1973) de Boy Edgarprijs, de belangrijkste Nederlandse prijs op het gebied van jazz- en improvisatiemuziek. Toch heeft de altviolist zijn compositorische en uitvoerende talenten tot nu toe slechts ingezet ten dienste van anderen. Zijn eerste eigen album is een indrukwekkende staalkaart van de uiteenlopende stijlen die Van Geel beheerst. Net als in de twee groepen waarin hij speelt (Zapp4 en Estafest) gebruikt Van Geel zijn instrument niet alleen voor het spelen van melodieën, maar ook voor het neerleggen van polyritmische klanktapijten. Met behulp van hedendaagse opnametechnieken is Van Geel in staat de meeste muziek zelf te spelen. Daarnaast krijgt hij op vijf van de twaalf stukken hulp van bevriende musici.
Sudoku is een album dat je enkele keren achter elkaar moet beluisteren om de melodische, harmonische en ritmische rijkdom goed tot je door te kunnen laten dringen. ‘Dew Drops on a Spider’s Web’ klinkt zo teer als de titel doet vermoeden, maar op ‘Theotuma’ laat Van Geel zijn vervormd klinkende altviool gieren als een gitaar op een metalfestival. Sudoku biedt een breed muzikaal palet variërend van kamermuziek, funky grooves, Indiase raga’s tot Balkanklanken.
door Johan Bakker, Nederlands Dagblad, 23 September 2016
Sudoku
De Boy Edgarprijs had hij al gewonnen, maar altviolist Oene van Geel brengt nu pas zijn eerste soloalbum uit. Sudoku bevat twaalf stukken, waarvan Van Geel een aantal zelf prachtig inspeelde in meerdere lagen met verschillende instrumenten en waar de andere in duosettings werden opgenomen, met onder meer basgitaar, harp en basklarinet. De nummers zijn sterk ritmisch, al dan niet geïnspireerd op Indiase raga’s. Compositorisch het interessantst is Sculptures, dat Van Geel schreef met pianist Matteo Mijderwijk en samen met hem uitvoert. De cd gaat vergezeld van een vinylsingle.
Jan Jasper Tamboer, Parool, 19 July 2016
Sudoku
Altviolist en violist – hier op een vijfsnarige viool – Oene van Geel komt nu met zijn eerste soloalbum. Strikt genomen is deze uitgave trouwens niet helemaal solo, want zeven van de twaalf stukken zijn duetten met andere musici: Mark Haanstra, Miriam Overlach, Oguz Büyükberber en Matteo Mijderwijk. Daarbij komt dat in de overige stukken Van Geel met of zonder effectapparatuur speelt over partijen die hij eerder heeft opgenomen. Uit de tracks blijkt ook zijn brede voorkeur, van abstracte soundscapes tot Indiase toonreeksen. Opvallend aan deze uitgave is de mooie en leuke vormgeving. Het klaphoesje bevat naast de cd een 7-inch single met op een van de kanten een aparte edit van het stuk Theotuma. Hoewel de stukken qua opzet en klank behoorlijk verschillen, valt altijd de klare lijn in Van Geels spel op. De muziek klinkt soms heel erg formeel en haast wiskundig, dan weer heel los en intuïtief. Een belangwekkende uitgave.
Ken Vos, Jazzism, September 2016
Sudoku
(Alt)violist Oene van Geel is een inclusieve muzikant. Alle muziek die hij de moeite waard vindt, neemt hij mee aan boord. Dit maakt hem multi-inzetbaar en flexibel, en dus het ideale bandlid. Dat heeft hij bewezen in groepen als Zapp, Estafest en The Nordanians. Maar drie jaar na het winnen van de Boy Edgar Prijs werd het hoog tijd voor een eerste soloalbum, ‘Sudoku’.
En album is ook het juiste woord, want in het hoesje zit behalve een cd ook een 7″ single, met alternatieve mixen van twee tracks van de cd. In de eerste vijf nummers van de cd heeft Van Geel zich uitgeleefd in multitracking. Hij heeft lagen (5-snarige) viool, altviool en allerhande slagwerk over elkaar heen gelegd, en vormt zo dus zijn eigen ensemble. Maar de sociale improvisator verloochent zich niet, en zo is de rest van de cd gevuld met duetten met muzikale vrienden.
Wat uit ‘Sudoku’ blijkt, is hoe compleet Oene van Geel is. Hij bedenkt en speelt sublieme melodieën, maar hij is ritmisch ook sterk en heeft een goed oor voor harmonie. De aanstekelijke polyritmiek van ‘Seven riffs’ (waarmee de cd opent en dat ook op het singletje staat) grijpt je meteen al beet, en daarna laat Van Geel je als luisteraar niet meer los. Het andere stuk dat op het ep’tje staat, ‘Theotuma’, rockt en de altviool klinkt er af en toe als een vervaarlijk gierende elektrische gitaar. Maar in stukken als ‘Polderlucht’ en ‘Dew drops on a spider’s web’ (met harpiste Miriam Overlach) zet hij effectief sfeer neer, filmisch en licht melancholiek. Met basgitarist Mark Haanstra kan hij een goed liedje maken (‘Oleg’), maar evengoed overtuigend funken (‘Tabjörn’) en volksdansen (de Balkanklanken van ‘Maribor’).
Maar de allergrootste kracht van Oene van Geel is dat hij zich in al deze invloeden nergens verliest. Elke noot, iedere inval en improvisatie is onmiskenbaar Oene van Geel, en niemand anders.
Herman te Loo, Jazzflits, June 2016
Sudoku
Een jaar of achttien geleden won violist Oene van Geel met zijn groep Geel! in Leeuwarden het Nederlands Jazz Concours, in het kader van het ook al lang verdwenen Middelsee Jazz Treffen. Aan zijn zijde stond onder anderen bassist Mark Haanstra, en die is ook weer present op een paar nummers op Sudoku. Want Oene van Geel is er dus nog wel, en hij bestrijkt de snaren in uiteenlopende contexten.
Dit is zijn eerste solo-album, waarbij hij in bijna de helft van de nummers daadwerkelijk in zijn eentje actief is. Maar dankzij de meersporentechniek klinkt het nog heel vol, als Van Geel altviool, vijfsnarige viool, percussie en effecten opeenstapelt. Ook als er gasten (onder anderen harpiste Miriam Overlach en basklarinettist Oguz Büyükberber) meedoen, trekt Van Geel per nummer een eigen sfeer op: sereen, fysiek, landschapsverklankend, oosters, Balkan-achtig, schril dissonant. En steeds houdt hij de spanning erin op een even volwassen als toegankelijke plaat.
Jacob Haagsma, Leeuwarder Courant, 3 June 2016
Sudoku is het breekbare spinneweb van Oene van Geel.
(Dat Oene van Geel als musicus vele gezichten heeft, is algemeen bekend. Gevormd door Zapp4 en Estafest is hij sindsdien niet meer in een hokje te vangen. Uitermate verklaarbaar vanwege zijn voorliefde voor jazz en vrije improvisatiemuziek, Indiase- en kamermuziek, maakt hij uitstapjes door de werelden van alle muziekstijlen en –soorten. Na vele jaren was hij nu toe aan een solo-album om al zijn wederwaardigheden in muziek uit drukken. ‘Sudoku’ heet die staalkaart.
Een puur solo-album is het niet geworden, want de violist heeft zich verzekerd van de medewerking van vier musici uit zijn naaste omgeving. Je kunt je daarbij de vraag stellen hoe de muziek zou hebben geklonken als Oene van Geel het allemaal in zijn eentje had geklaard. Maar die vraag is niet opportuun: de aanwezigheid van zijn gasten is een puur natuurlijk verlengstuk van de twaalf eigen stukken. Waarvan hij ook hier zich bij vijf ervan liet assisteren door enkele van zijn medemusici. Zodat een exposé van de gelaagdheid van deze prachtige solo-cd wordt neergevlijd.
Als je aan een viool denkt, dan denk je in de eerste plaats aan melodie. Maar daaraan heeft Oene van Geel niet genoeg. Het prachtige nummer Metro al Madina getuigt daarvan. De Midden-Oostensfeer van de compositie wordt ondersteund door donker geklop op de cajón. Dit ritmische element bepaalt hier het verborgen hart van de compositie. En wellicht is Sudoku 2 van die ritmische voorkeur nog een duidelijker voorbeeld: Indiase cadansen liggen eraan ten grondslag en als een musicus dat terrein betreedt, dan zijn de combinaties eindeloos. Het feit dat Oene van Geel zijn viool even graag plukt als strijkt, zegt in dit verband ook al genoeg. Ritme maakt bij Oene van Geel een belangrijk deel uit van een muzikantenleven.
Elke compositie op Sudoku getuigt van een gebeurtenis in het leven van Oene van Geel. Hij tekent klanklandschappen en geeft een ervan bijvoorbeeld de typerende titel Polderlucht. Maar hij verbeeldt ook odes: in Theotuma bijvoorbeeld aan gitarist Theo Holsheimer. Je hoort als het ware Holsheimer op de achtergrond rondscharrelen, terwijl dit geenszins het geval is. Ook Oleg, geïnspireerd door de Russische en in Nederland wonende bayanspeler Oleg Fateev, tekent de harmonieën en notenrijkdom van diens ‘trekzak’. En hoe mooi is hier – wederom ter verrijking van de ritmische achtergrond – de basgitaar van Mark Haanstra ingebed.
Sudoku is geen cd die je consumeert. Zoals wel vaker het geval is, moet je als luisteraar in de muziek afdalen. Met als gevolg dat je bij deze cd pas bij veelvuldig beluisteren hoort hoe de twaalf stukken vooral een uitdaging zijn voor Oene van Geel zelf. En tegelijkertijd een reflectie waarin de violist zijn rijke vakmanschap aan de luisteraar weerspiegelt. Hij doet dat zo breed mogelijk. Als musicus bijvoorbeeld in het wringende Ode to Mingus, als natuurliefhebber in Dew Drops on a Spider’s Web. Dit stuk is van een breekbare schoonheid; je durft je haast niet te bewegen, bang als je bent dat je een draadje van dit muzikale spinnenweb zou kunnen breken. Telkens weer – en dat geldt voor elke compositie – komt als een ontluikende bloem de bedoeling van de componist-uitvoerder naar buiten gekropen. Fantastisch!
Bij de cd is een singletje gevoegd met op elke kant één nummer: een speciale single-uitgave van Theotuma en Seven Riffs (over ritme gesproken!) Wie zijn platenspeler heeft opgeborgen dient hem als de weerlicht weer aan te sluiten. De single is namelijk even verrassend als de cd.
Rinus van der Heijden, jazznu.com, 7 July 2016